Als je aan het einde van de winter en het begin van de lente een bezoekje brengt aan de Antwerpse polder waar wij wonen, dan merk je overal borden op die parkeerverbod en wegomlegging aankondigen omdat er op een bepaalde datum aan ganzenrijden gedaan wordt.
Wees gerust, er wordt niet op ganzen gereden, maar op paarden. Om die vaak voorkomende verwarring al even recht te zetten.

Nu is het wel zo dat er één onfortuinlijke gans in het spel is. Een dode gans, weliswaar, maar als je toch nét iets extremer bent in dierenwelzijn dan ik, dan raad ik je af om verder te lezen.

 De oorsprong van het gansrijden, of ganzenrijden zoals wij het noemen, vind je al terug in de Middeleeuwen. Toen het nog een kwelspel was, met intentie om de gans zo veel mogelijk te 'kwellen', pijn te doen. Sinds het begin van de 21ste eeuw wordt het spel gespeeld zoals het hier in onze regio vandaag gekend is.

Wat houdt het juist in?In 6 naburig gelegen dorpen wordt er elk jaar de gans gereden. Een groep van 20 tot 30 mannen vanaf 16 jaar rijden rondjes op (voornamelijk) boerenpaarden, trekpaarden, onder een houten galg.
Aan deze galg hangt een dode gans, kop omlaag, in een net, waar men aan trekt.
Het uiteindelijke doel van de ruiters is om, als het net eenmaal is losgekomen, als eerste de kop van de gans los te trekken van zijn lijf. De ruiter die dit doet, wordt gekroond tot 'koning' van het dorp tot aan het volgende gansrijden.

Ook in één dorp in Nederland wordt er nog aan gansrijden gedaan. Zij het sinds 2019 niet meer met een echte, maar met een kunstgans.

Zes dorpen
Zo goed als elke week wordt er één maal (in sommige dorpen 2 maal) de gans gereden en dus een koning gekroond. Op het einde van het koningrijden volgt er nog één zondag waarop de 4 koningen van elk dorp van de afgelopen vier jaar (deze editie dus 2019-18-17-16) tegen elkaar strijden om de titel van keizer. Het keizerrijden van het daaropvolgende jaar wordt dan gereden in het dorp waar de huidige keizer voor rijdt.

Elk dorp heeft zijn eigen uniform. Aan de kleuren van de zogenaamde 'kiel' kan je zien tot welke vereniging iemand behoort.
Onze kielen zijn blauw en wij hebben gele sjaaltjes. Dit zijn de kleuren van onze vereniging uit Lillo.
Zelf wonen we er niet, maar mijn man is er aangesloten omdat zijn beste vriend er sinds zijn kindertijd bij zit. Zijn vader was al meermaals koning.

Hoe loopt zo'n dag?
Dat is in elke vereniging verschillend. Vriendinnen van mij zijn al sinds 9 uur vanochtend met hun vereniging op stap. Bij onze vereniging begint het gebeuren 's middags, rond half één, met een receptie op kosten van de uittredende koning. Deze receptie is voor de leden van de vereniging en de mensen die van de koning zelf een uitnodiging ontvingen.

De ruiters verlaten de receptie iets vroeger om hun paarden te gaan optuigen.
Sommigen maken hun paarden extra mooi door ze te versieren met pomponnen, strikken, ingevlochten linten in de blauwe en gele kleuren.
Traditioneel komen de vrouwen, vriendinnen, kindjes, hier de mannen nog even een hart onder de riem steken en hen succes wensen. Wij profiteerden ervan om een foto te nemen met papa en Lewis op het paard. Levi is nog steeds te bang.

Nadien vertrekt de ganse vereniging in stoet door het dorp. Omdat Lillo maar een heel klein dorpje is en maar weinig cafés kent, wordt er bij ons geen grote kroegentocht georganiseerd.

In andere verenigingen gaat er meestal wel een hele grote rit door het dorp en worden er wel wat cafés bezocht. Het is echter niet de bedoeling dat een ruiter dronken op zijn paard zit. Dat wordt niet in dank afgenomen. De meeste mensen nemen het gansrijden heel serieus en zijn ook vereerd om te mogen rijden.
Het is niet zo'n carnavaleske bedoeling als het op het eerste zicht lijkt.

Na de ronde door het dorp, komen alle ruiters aan op de plaats waar het gansrijden plaatsvindt. Dit is meestal een dorpsplein of andere centrale plek in het dorp. Vanaf 15u wordt het spel in gang gezet. Meestal gaat de kop er af rond een uur of zes, maar wij hebben al dagen tot 20u staan supporteren.

Levi ging ook al als baby mee supporteren, maar het is pas sinds vorig jaar dat hij er iets van snapt. Dit jaar nog stukken meer dan vorig jaar. Hoewel hij het toen ook al naspeelde met zijn knuffeldoekje aan mijn wasrek.

Dit jaar was het echter een heel spannend jaar. Papa reed met het nummer acht en meteen achter hem reed zijn beste vriend, de peter van Levi.
Het was voor hem dus erg boeiend om te supporteren. Hij bleef heel trouw aan de nadarhekken staan, terwijl ik af en toe de warmte kon gaan opzoeken in de tent met een lekker warm soepje. Het was voor mij de eerste keer dat ik hem zo vrij liet, maar in principe kon hij niet weg van het domein en iedereen kent onze kindjes, dus moest hij ons kwijt zijn, zijn er genoeg mensen om te helpen.




Voor Levi's peter was het een spannende editie. Zijn vrouw is zwanger en men zegt graag dat het geluk brengt. Ook omdat het in onze vereniging al dikwijls is voorgevallen dat wanneer mensen trouwen of kinderen krijgen, de man de kop mee naar huis neemt. Enkel in het geval van mijn man is het twee keer njet geweest.
Ook in het algemeen heeft hij twee keer pech gehad en reed hij steeds net voor of net na de winnaar. We hoopten stiekem toch dat het dit jaar eens zou lukken.
Het was net vijf uur geweest toen ik nog eens besloten had, samen met mijn vriendin die mee was komen kijken, om de tent te verlaten en eens te gaan kijken of er al vorderingen waren.
Niet lang nadat wij ons opzij aan het parcours hadden opgesteld, werd de ganzenkop uit het net getrokken.
Op dit moment wordt er dus gereden 'onder de blote nek' en kan het in principe elk moment gebeuren, afhankelijk van de taaiheid van de gans zelf.
De eerstvolgende ruiter reed op de gans af, maar raakte hem niet aan. Om één of andere reden wilde of kon hij niet trekken.
Daarna was het aan onze papa.


Naar eigen zeggen voelde Kevin dat hij er na hem af zou zijn. Dus hij hield zich alvast klaar, want na hem kwam zijn beste vriend...

Mijn oprechte excuses voor het geschreeuw. Het is effectief het mijne. Zo pijnlijk als het was voor Kevin om niet gewonnen te hebben, zo fijn was het om een goede vriend te hebben als koning.
Wij hebben goed gefeest nadien en volgend jaar is er nog een kans!